Napęd
Inaczej mechanizm napędowy – w zegarach mechanicznych stosuje się napęd obciążnikowy lub sprężynowy. Obciążnikowy (dawniejszy) stosuje się w zegarach wieżowych, astronomicznych oraz domowych ściennych i podłogowych. Sprężynowy, wynaleziony w XV wieku (zegar księcia Burgundii Filipa Dobrego, ok. 1435 r.) stosuje się głównie w zegarach przenośnych i naręcznych. Energia zgromadzona w naciągniętej sprężynie służy do utrzymywania w ruchu wahadła lub balansu i pokonywania oporów ruchu w poruszających się elementach zegara.
Napęd obciążnikowo-łańcuchowy – urządzenie napędowe, składające się z koła łańcuchowego i przewieszonego przez nie łańcucha z zaczepionym na jego końcu obciążnikiem; drugi koniec łańcucha zwiesza się swobodnie.
Napęd pomocniczy – napęd zasilający energią mechanizm chodu zegara w czasie jego nakręcania; w zegarach ze zwykłym napędem obciążnikowym moment napędowy zanika podczas nakręcania, co jest niedopuszczalne w zegarach dokładnych, zwłaszcza z wychwytem Grahama; najprostszym rozwiązaniem n. p. jest urządzenie przeciwzapadkowe.
Napęd sprężynowy – urządzenie napędowe zegara, w którym energia jest zgromadzona w sprężynie napędowej; w napędach sprężynowych stosuje się sprężyny spiralne taśmowe pracujące na zginanie; sprężyna napędowa jest nawinięta na wałku, na którym jest zahaczony jej koniec wewnętrzny, natomiast koniec zewnętrzny może być przymocowany do szkieletu mechanizmu (jeśli sprężyna pracuje bez bębna) albo do wewnętrznej ścianki bębna sprężyny.
Patrz też: Hak bębna.
Wadą napędu sprężynowego jest zmniejszanie się momentu napędowego w miarę rozwijania się sprężyny, co powoduje nierównomierny chód zegara. W zegarach wyższej klasy (np. w chronometrach) stosuje się urządzenia wyrównujące moment sprężyny (np.: tzw. „ślimak”- pomysł Leonarda da Vinci w 1493 roku). Patrz też: Łańcuch.
