Chronograf
Wyraz pochodzący od słów Chronos (czas) i grapho (pisze).
Ściśle: jest to przyrząd służący zwykle do pomiaru i rejestrowania przedziałów (odcinków) czasu, a także kilku równoległych zdarzeń. Składa się z mechanizmu zegarowego (układu wejściowego sygnału początku i końca zdarzenia) oraz urządzenia rejestrującego (np. wykreślnie na nośniku jednostajnie poruszanym przez zegar lub za pomocą drukarki).
Urządzenie (specjalny zegar) zapisujące czas, nazwane chronografem sekundowym, zostało stworzone przez francuskiego zegarmistrza Nicolasa Mathieu Rieusseca (ucznia Abrahama Luisa Bregueta) w 1812 roku. Zapis polegał na zaznaczeniu stalówką na specjalnej tarczy dwóch punktów pomiaru: początkowego i końcowego. Odległość miedzy nimi odzwierciedlała czas, który upłynął podczas pomiaru.
Potocznie: stoper (szerzej czasomierz) czyli urządzenie służące do pomiarów chwilowych (krótkich) odcinków czasu (w przeciwieństwie do zegara, który służy do ciągłego pomiaru czasu). Działa tylko podczas pomiaru i posiada funkcję uruchomienia, zatrzymania i zerowania wskazówek. Występuje jako oddzielne urządzenie lub jako funkcja dodatkowa zegarka.
Odmianą stopera charakteryzującą się pomiarem z dokładnością co najmniej do 1/100 sekundy jest chronoskop (rodzaj chronometru).
Więcej na temat stopera można przeczytać w opracowaniu: Chronograf (stoper).